Değişken (variable) bir program içindeki verinin "depolandığı yer" görevi yapar. Bir bilgiye, daha sonra çağırabilmek için verdiğimiz isimdir. Her değişkenin adı vardır; örneğin myLuckyNumber bir değişken adı olabilir. Bir değişkene bir bilgiyi depolamak için, eşittir işareti ile bir komut satırı yazarız:
«değişken adı» = «depolamak istediğiniz değer»(İfadelerin özel bölümlerini belirtmek için, derslerimizde yukarıdaki gibi "çift açılı ayraçlar" kullanıyoruz.) Örneğin, aşağıdaki Python satırı
benimŞanslıSayım = 13
13 değerini benimŞanslıSayım değişkeninde depolar. Böylece, benimŞanslıSayım değişken adını her yazdığınız yerde Python, bu değişkene başta atadığımız değeri kullanır. Aşağıda, değişkenleri kullanma ile ilgili kısa bir örnek verilmiştir. Birden fazla yönerge satırı vardır: Python, önce ilk satırı, ardından ikinci satırı çalıştırır ve son satıra gelene kadar bu şekilde devam eder. Çalıştır düğmesine basarak işlemi görebilirsiniz.
Programdaki sırasıyla 5 satırı ve çıktıyla (output) nasıl karşılıklı olduğunu inceleyin. Gördüğünüz gibi, benimŞanslıSayımprint cümlesinde 13 değerini korudu, sonra değeri 7 oldu. Ayrıca burada, toplama (+) operatörünü kullanarak 2 sayıyı topladık. Aynı şekilde çıkarma (-), çarpma(*) ve bölme (/) operatörleri de var ve bunlara ileride tekrar döneceğiz. Bir bilgisayarın bellek saklama alanını, kâğıt kalemle bir tablodaki değişkenleri, değerlerini ifade edecek şekilde kullanarak taklit edebilirsiniz. İşte bir örnek; unutmayın (*) Python'da çarpma işlemi yapmakta kullanılır.
Hedef: Programın sonunda tüm değişkenlerin son değerlerini belirleyin.
first = 2 second = 3 third = first * second second = third - first first = first + second + third third = second * firstFikir: Bir tablo üzerinde nasıl değiştiklerini takip edelim. İşlemlerin en sonunu görmek üzere çubuğu kaydırın.
| ifade | ifadelerin işlenmesinin ardından değerler | ||
|---|---|---|---|
| FIRST | SECOND | THIRD | |
| first = 2 | 2 | ||
| second = 3 | 2 | 3 | |
| third = first * second | 2 | 3 | 6 |
| second = third - first | 2 | 3 4 | 6 |
| first = first + second + third | 2 12 | 4 | 6 |
| third= second * first | 12 | 4 | 6 48 |
Programın sonunda first değişkeninin değeri 12, second adlı değişkenin değeri 4 ve third adını verdiğimiz değişkenin değeri 48 oldu.
Böyle bir tablo çizerek değişkenlerin durumunu takip etmek yazdığınız kodu anlamak ve hata olduğunda onarmak için iyi bir yoldur. Bu gibi programlarda yapılan işlemlerin her adımını görmemize olanak sağlayan bir Python3 görüntüleme aracı kurduk (yukarıdaki menüden de ulaşabilirsiniz). Aynı programı görüntüleyicide çalıştırdığımızda böyle göreceğiz. İleri > düğmesine veya klavyenizde ok tuşuna basarak her seferinde bir adım ileri (veya geri) gidebilirsiniz. Her satır işleme konduğunda değişkenin nasıl değiştiğine dikkat edin. Değişkenlerle ilgili kısa bir alıştırma.
x Gösterdiğim Yerdex = 10 x = x + x x = x - 5
İki Yaygın Hata
Eğer daha önce tanımlamadığınız bir değişkeni çağırırsanız Python hata (error) verir.
Gördüğünüz gibi hata verdi:NameError: name 'sorun' is not defined. Bazen bu gibi hataları küçük yazım yanlışları yüzünden de alırsınız: Mesela address=32, diye bir değişken tanımladınız, ve daha sonra print(adress), yazdığında aynı hatayı alırsınız. Başka bir hata da, bir = ifadesinde değişkenle değerin yerini değiştirmekten kaynaklanır.
İlk satırda sorun yok ama ikinci satır hataya yol açar: Python, ikinci satırdaki 4 = x ile 4'e yeni bir değer tanımlamaya çalıştığınızı düşünür, ama sadece değişkenlere değer tanımlayabilirsiniz ve 4 bir değişken değildir (rakamlar değişken olarak tanımlanamaz). A = B ile B = A matematikte aynı şeydir, ama programlama yaparken bunlar aynı değildir ve hataya yol açar.
Alıştırma
Değişkenlere başlarken bir ısınma egzersizi yapalım.
Kod Sürükleme
Bu derste, şimdiki çalışma yeni bir programlama alıştırması olacak, programlama yapmayacağınız bir program. Size, doğru yazılmış bir program vereceğiz, ancak satırların sırası karıştırılmış olacak. Yapmanız gereken satırları sürükleyip doğru yere bırakarak satırların sırasını yeniden düzenlemek.
Değişim Programı
Bu dersin son alıştırması.
Eğer bu alıştırmayı yapmayı başardıysanız sonraki derse geçmeye hazırsınız demektir. Aşağıda bulunan Sonraki düğmesine basın.